Người thừa cân béo phì có tình trạng tích mỡ thừa quá mức và có hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ biểu hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa vào chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có tích tụ mỡ thừa mà trong cơ thể luôn dự trữ lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho hoạt động của các cơ quan và cơ thể, có khả năng giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi tích tụ lượng mỡ quá lớn, nó lại cản trở các cơ quan hoạt động.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này dễ dàng và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt mức tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích tụ mỡ thừa ở những bộ phận sau của cơ thể đầu tiên: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tích tụ trên toàn cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự mất ổn định ở năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là bởi:
· Cân bằng bị mất giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể, do đó năng lượng dư thừa và được chuyển thành mỡ tích tụ trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người có một số gen trong nhiều nhóm gen như nhóm gen tăng sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen dẫn đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị thừa cân béo phì do yếu tố di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quy trình trao đổi chất bị chậm lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là nguyên nhân dẫn đến tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên làm bạn thường xuyên cảm thấy đói, thèm đồ ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên do gây thừa cân, béo phì.
Người gặp nguy cơ cao bị thừa cân béo phì gồm có:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn giàu năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn ít rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một vài thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một số người có cuộc sống bận bịu và chỉ ăn khi đói, cũng có 1 vài người không có thời gian để ăn sáng, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều đồ ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và đồ ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và hạn chế được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể hàng ngày thành 3 lần để tránh tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người có suy nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hoặc đôi khi do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc nhịn ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào dịp khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, kết quả làm tăng cân một cách không như ý. Nhịn ăn sáng còn có hại cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống gây béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá muộn, thường thấy ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, ít vận động, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích lại dần trong cơ thể tạo thành mỡ.
Nếu không thể thay đổi thời gian ăn uống vì nguyên nhân công việc, có thể đem theo hộp cơm hay mang theo một vài đồ ăn tiện lợi ở văn phòng để tránh ăn quá muộn. Nếu đã qua 9 giờ tối, hãy lựa chọn một vài thức ăn không nhiều calo, chẳng hạn như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Những người béo phì thường không thích chọn thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm giàu protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm và bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo bổ sung vào cơ thể cao quá mức cần thiết.
Vì vậy, để hạn chế thừa cân béo phì, 1 số người hay ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn thực phẩm khác sau khi ăn rau, để rau mang đến cảm giác no cố định và giảm ăn các thực phẩm chủ yếu nhiều tinh bột.
5. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến cân nặng bị tăng hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn các loại đồ ăn chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu nhiều tinh bột sẽ có sự dao động lớn về lượng đường trong máu và dễ bị đói.
Thời điểm này cơ thể sẽ gia tăng mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều dầu mỡ và gia vị nên dễ dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa kém.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên có hai hoặc ba món, không chỉ có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có tích tụ mỡ thừa mà trong cơ thể luôn dự trữ lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho hoạt động của các cơ quan và cơ thể, có khả năng giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi tích tụ lượng mỡ quá lớn, nó lại cản trở các cơ quan hoạt động.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này dễ dàng và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt mức tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích tụ mỡ thừa ở những bộ phận sau của cơ thể đầu tiên: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tích tụ trên toàn cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự mất ổn định ở năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là bởi:
· Cân bằng bị mất giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể, do đó năng lượng dư thừa và được chuyển thành mỡ tích tụ trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người có một số gen trong nhiều nhóm gen như nhóm gen tăng sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen dẫn đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị thừa cân béo phì do yếu tố di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quy trình trao đổi chất bị chậm lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là nguyên nhân dẫn đến tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên làm bạn thường xuyên cảm thấy đói, thèm đồ ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên do gây thừa cân, béo phì.
Người gặp nguy cơ cao bị thừa cân béo phì gồm có:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn giàu năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn ít rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một vài thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một số người có cuộc sống bận bịu và chỉ ăn khi đói, cũng có 1 vài người không có thời gian để ăn sáng, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều đồ ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và đồ ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và hạn chế được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể hàng ngày thành 3 lần để tránh tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người có suy nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hoặc đôi khi do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc nhịn ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào dịp khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, kết quả làm tăng cân một cách không như ý. Nhịn ăn sáng còn có hại cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống gây béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá muộn, thường thấy ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, ít vận động, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích lại dần trong cơ thể tạo thành mỡ.
Nếu không thể thay đổi thời gian ăn uống vì nguyên nhân công việc, có thể đem theo hộp cơm hay mang theo một vài đồ ăn tiện lợi ở văn phòng để tránh ăn quá muộn. Nếu đã qua 9 giờ tối, hãy lựa chọn một vài thức ăn không nhiều calo, chẳng hạn như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Những người béo phì thường không thích chọn thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm giàu protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm và bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo bổ sung vào cơ thể cao quá mức cần thiết.
Vì vậy, để hạn chế thừa cân béo phì, 1 số người hay ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn thực phẩm khác sau khi ăn rau, để rau mang đến cảm giác no cố định và giảm ăn các thực phẩm chủ yếu nhiều tinh bột.
5. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến cân nặng bị tăng hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn các loại đồ ăn chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn các thực phẩm chủ yếu nhiều tinh bột sẽ có sự dao động lớn về lượng đường trong máu và dễ bị đói.
Thời điểm này cơ thể sẽ gia tăng mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều dầu mỡ và gia vị nên dễ dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa kém.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên có hai hoặc ba món, không chỉ có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.
